Geneesmiddel methotrexaat bij leukemie patiënten

Zoeken naar voorspellers voor het optreden van bijwerkingen van het geneesmiddel methotrexaat bij leukemie patiënten.

Het medicijn methotrexaat (MTX) is belangrijk bij de behandeling van leukemie. MTX valt helaas niet alleen de kankercellen aan, maar heeft ook effect op gezonde cellen, waardoor er bijwerkingen kunnen ontstaan. Ernstige bijwerkingen treden in ongeveer 30% van de patiënten op, maar momenteel is helaas niet goed te voorspellen bij welke patiënten dit zal gebeuren. In deze studie wordt daarom gezocht naar aanwijzingen in de lichaamscellen die kunnen voorspellen of een patiënt last van bijwerkingen zal krijgen. 

MTX doet zijn werk door de aanbreng van een soort van seinen aan het DNA te remmen. Deze seinen geven aan welke stukken DNA in een cel aan- of uitstaan. Als deze seinen niet aanwezig zijn, zal de cel niet goed werken. Dit is goed te vergelijken met een sein bij een trein; een trein moet stoppen voor een rood sein. Als er geen sein is, gebeuren er ongelukken. Dit is net zo bij DNA, als de seinen ontbreken raakt de cel ontregelt. Bij een kankercel is dit wat je wilt, maar als dit ook in gezonde lichaamscellen gebeurt, kunnen er bijwerkingen ontstaan. 

In dit pilotproject zijn bij patiënten die met MTX behandeld werden de diverse seinen in kaart gebracht om te kijken of deze bijwerkingen zouden kunnen voorspellen. Er zijn hiervoor in het laboratorium nieuwe testen opgezet om de seinen op het DNA te kunnen meten. De gemeten verschillen in seinen bleken echter subtiel. Om deze reden zal dit onderzoek in de toekomst moeten worden uitgebreid met studies op grotere groepen patiënten, om te concluderen of de seinen daadwerkelijk betrokken zijn bij het ontstaan van bijwerkingen. Naast het onderzoeken van de seinen is er ook onderzocht of bepaalde veranderingen in de DNA volgorde kunnen voorspellen of een patiënt bijwerkingen van MTX krijgt. Dit lijkt inderdaad zo te zijn, maar deze resultaten zullen ook in vervolgonderzoek verder moeten worden bevestigd. 

Onderzoeksnummer: 197
Centrum: Prinses Máxima Centrum voor Kinderoncologie
Startjaar: 2015
Looptijd: 1 jaar
Totale kosten/bijdrage KiKa: € 96.364